januari 2015

Een vat, een ton of een fust

By Domus Naturalis 14 januari 2015 7250 Views


Een vat, een ton of een fust


Een ton is honderdduizend gulden. Een fust is voor bier een must. Een vat is een oude inhoudsmaat die overeenkomt met 931 liter.

Wie heeft het wijnvat uitgevonden; was dit een Kelt, een Galliër of een Griek? De geschiedenis heeft de Galliërs de eer gegund. Waar het bij een wijnvat om gaat is dat de wijn kan rusten en zichzelf kan ontwikkelen alvorens geflest te worden. De meeste vaten zijn gemaakt van eikenhout omdat dit zich het beste leent om wijn te laten rijpen waarbij de geur en inwerking van het hout de wijn een eigen karakter geeft.

 

Op hout gerijpte wijnen hebben een typische toon van vanille in de smaak.

Het gebruikte hout van de zomer en winter eik is tussen de honderdvijftig en tweehonderd jaar oud. Het hout wordt gekloofd en niet gezaagd om het goed dicht te laten. De stukken hout worden daarna in de openlucht gelegd. De inwerking van droogte regen zon en wind zorgen ervoor dat het hout uitloogt en zachter wordt. De inwerking van enzymen van een kleine zwam zorgt ervoor dat de bittere stoffen in het hout vervagen en uiteindelijk uit het hout zijn verdreven. Na al deze stappen is het hout gereed om tot duigen te worden verwerkt waarna er vaten van kunnen worden gemaakt.

 

Het buigen van de duigen gebeurt door verhitting boven een vuur waardoor het soepel wordt en gemakkelijker in de juiste vorm kan worden gedreven. Het vat wordt door stalen ringen (hoepels) in vorm gehouden en de beide zijden worden voorzien van een bodem. De mate van verschroeien van het hout wordt aangeduid als toast (diverse toasts zijn: light, medium etc.) en geeft hiermee ook een bepaalde geur-smaak nuance aan de wijn.

   

Inhoudsmaten van vaten:

Loiredal:

piéce 220 liter.

Mâconnais:

piéce 215 liter.

Rhônedal:

piéce 225 liter.

Zuid-Frankrijk:

démi- muid tussen de 600 en 700 liter.

Champagne:

queue 216 liter; démi queue 108 liter.

Loiredal:

piéce 220 liter.

Chablis:

feuillette 132 liter.

Beaujolais:

piéce 216 liter; feuillette 108 liter; quartaut 54 liter.

Elsaz:

foudre 1000 liter; aume 114 liter.

Bourgogne:

piéce 228 liter; queue 456 liter; feuillette 114 liter; quartaut 57 liter.

Bordeaux:

piéce 225 liter, (24 kratten van 12 flessen); tonneau 900 liter; feuillette 112 liter, quartaut 56 liter.

Italië:

Romeinse amfoor standaardmaat 26,26 liter; Botte soms wel 18.000 liter

Griekenland:

Griekse amfoor standaardmaat 19,7 liter

Algemeen:

Barrique, Piéce of Okshoofd, een groot vat van tussen de 216 en 232 liter; een vat zo groot als de kop van een os.

Algemeen:

Anker, een vat van 36 liter; komt overeen met 48 flessen wijn; zes ankers is een okshoofd.


Bin nummer = Vat nummer
Voor de term bin staan meerdere betekenissen zoals: kist, bak, mand of wijnrek. In het geval van een wijn aanduiding is de betekenis hiervan wijnvat. In de begin jaren van wijnbouw in de nieuwe Wereld kreeg elk wijnvat een nummer. de wijn uit een wijnvat kreeg het nummer van het betreffende wijnvat met als aanvulling de gebruikte druivesoort. deze Bin methode bestaat niet meer zoals vroeger bedoeld was, maar wel is deze traditie in ere gehouden door bepaalde wijnen te voorzien van een etiket met wijnhuis, Bin nummer en druivesoort.

 

(bron: www.dewijnhoek.nl)